محسن احتشام صادرکننده نمونه کشور و رئیس اتاق بازرگانی بیرجند در گفتگو با خبرنگار اگزیم نیوز می گوید: روند خصوصی سازی بعنوان بستر مهمی برای تولید صادرات محور، به هیچ عنوان مطلوب نیست؛ حال آنکه بخش خصوصی دارای نظام مدیریتی و ساختاری است که منجر به افرایش بهره وری، کارآیی و اثربخشی می شود.

احتشام با اشاره به اهمیت مشوقهای صادراتی گفت: قیمت تمام شده و مزیت های رقابتی به عنوان یک واقعیت مطرح است، به این معنا که اگر صادرکننده ایرانی فاقد این ویژگی باشد، قادر به فروش کالای خود نخواهد بود. حتی در مورد تولیداتی که مزیت رقابتی دارند مثل زعفران این مساله صدق می کند.

وی ارائه مشوق های صادراتی را زیر بنای توسعه صادرات کالا و خدمات عنوان کرد و گفت: فرق چندانی بین ارائه مستقیم یا غیر مستقیم مشوق ها وجود ندارد و در نهایت نتیجه مشوقها کاهش قیمت تمام شده کالاست که صادرات نیازمند آن است.

احتشام با اشاره به مسئله هزینه بالای حمل و نقل گفت: هزینه بالای حمل و نقل  معضل بزرگ صادرات ماست بعنوان مثال تنها یکبار هزینه بارنامه حمل ونقل به آمریکا ، 30 میلیون تومان است. با چنین وضعیتی، چگونه می توان با رقیب اسپانیایی که با هزینه هایی به مراتب کمتر بار به آمریکا منتقل می کند رقابت کرد. علی رغم اینکه صادرکننده ایرانی در تولید محصول زعفران دارای مزیت نسبی است و ایران نیز بزرگ ترین تولیدکننده زعفران در دنیا است، ولی قیمت تمام شده محصول صادرکننده ایرانی بالاست و این در نهایت به ضرر صادرکننده تمام می شود.  احتشام مشوق ها را یک اصل و یک باید معرفی کرد و گفت: مشوق ها ی صادراتی یک باید است که لازم است برای تحقق هدف توسعه صادرات غیر نفتی به جد اجرایی و دنبال شود.

وی با ذکر اهمیت بازاریابی در حیطه صادرات گفت: بازاریابی در دو بخش خرد و کلان خلاصه می شود که اولی به عهده بنگاههای خصوصی و دیگری بازاریابی در سطح کلان که بر عهده دولت است و اهمیت بازاریابی در سطح کلان در شرایطی که فرصت های صادراتی تازه ای در اختیار ما قرار گرفته بر کسی پوشیده نیست.

وی لزوم هم افزایی بین دو بخش دولتی و خصوصی را موضوعی اساسی در حوزه تقویت صادرات دانست و گفت: بخش خصوصی به تنهایی قادر به ایفای این نقش نیست و  تنها همکاری دو بخش دولتی و خصوصی  می تواند راهگشا باشد. مصداق آن را می توان در اقتصاد ترکیه و چین دید. حمایتهای همه جانبه از بخش خصوصی برای شرکت در نمایشگاههای بین المللی یکی از این حمایت هاست. ما هر سال به عنوان صادرکننده با حضور در نمایشگاه های مختلف بزرگ دنیا، شاهد چگونگی کمک رسانی دولت ترکیه به صادرکنندگان هستیم، از جمله اینکه دولت ترکیه 50 درصد هزینه غرفه های صادرکنندگان را پرداخت می کند و بهترین خدمات و سرویس را در حین نمایشگاه به صادرکننده ها ارائه می دهد. چینی ها نیز با دریافت بار از صادرکننده، تمام هزینه ها را پرداخت می کنند. احتشام  گفت: چین با این سیاستها  تبدیل به یک ابرقدرت تولیدی و صادراتی شده و صادرکننده نیز بعنوان بازیگر اصلی نقش خود را به خوبی در این پروسه بازی می کند. ایران نیز باید برنامه های حمایتی خود را گسترش دهد.

وی توجه به واقعیات کنار گذاشتن فرضیات در سیاست گذاری ها را مورد تاکید قرار داد و گفت: با افت صادرات و بالا رفتن قیمت تمام شده، صادرکنندگان روش خود را عوض کردند زیرا ارزیابی های صادراتی، تجزیه و تحلیل منطقی و درستی را بدست نمی داد و واقعیت های فضای کسب و کار برای فعال اقتصادی روشن نبود. این مساله منجر به بازاریابی نادرست می شود که یکی از  پایه های صادرات و رقابت است. باید باور کرد که فرضیات با رقابت تفاوت دارد و حساسیت های آن را درک کرد.

احتشام در پاسخ به پرسش اگزیم نیوز در مورد اینکه چرا هیات های خارجی وارد شده به کشور، بیشتر به دنبال بنگاه های دولتی و شبه دولتی رفته اند ، گفت: طبیعی است هیاتهای خارجی که به عنوان نماینده بخش های خصوصی وارد گفتگو با ما می شوند به دنبال مشتری بزرگ برای فروش کالای خود باشند، اما در کشور ما با بنگاه های شبه دولتی و خصولتی مواجه می شوند و بخش خصوصی عملا شانس چندانی برای حضور در این عرصه ندارد.

 وی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری درخصوص مردمی شدن اقتصاد گفت: خصوصی سازی یک باید است به این معناکه دولت باید به سمت خصوصی سازی برود و طبق تاکید مقام معظم رهبری نیز  اقتصاد باید در جهت مردمی شدن حرکت کند اما زمانیکه برای  تقویت بخش خصوصی تصمیم درستی گرفته نمی شود و خصوصی سازیهای انجام شده منجر به واگذاری شرکتها به افراد ناتوان است وضع بدتر از قبل خواهد شد. 

احتشام با انتقاد از روند خصوصی سازی گفت: بخشی را می توان بخش خصوصی نامید که دارای نظام های مدیریتی و ساختاری باشد که باعث افزایش بهره وری، کارآیی و اثربخشی می شود. نمی توان بخشی را که باعث از بین رفتن منابع می شود، بخش خصوصی نامید.

احتشام در خصوص اثربخشی برجام، آن را یکی از کارهای بزرگ دولت عنوان نمود و گفت: گرچه تاثیر برجام را به عنوان صادرکننده تا حدود زیادی حس کرده ایم اما مشکلات مربوط به  نقل و انتقال پول همچنان مطرح است. وی افزود: بازارهایی وجود دارند که صادرکننده در آن بازارها هنوز قادر به حواله پول از ژاپن به کشور نیست. مواردی از این دست سد راه توسعه صادرات پس از برجام است که امیدواریم حل شوند. قبل از این صادر کنندگان در حیطه حمل و نقل پول با مشکلاتی مواجه بودند که ریسک را بالا می برد و منجر به سواستفاده صرافیها و سرقت های اینترنتی می شد که خوشبختانه  امروز اوضاع بسیار مساعدتر است.

این صادرکننده نمونه کشوری نتیجه برجام را در آینده امیدوارانه دانست و گفت: برجام به اقتصاد کشور کمک شایانی کرده است و صادرکنندگان در این بازارها متحمل سختی های فراوان بوده و هستند و انتظار می رود فرصت برجام دریچه های تازه ای برای حضور پررنگ و شایسته برای کالای ایرانی در عرصه جهانی فراهم آورد.